Manfred

GEORGE GORDON NOEL BYRON (1788-1824)

angielski poeta i dramaturg. Potomek arystokratycznej rodziny, absolwent Cambridge, parem Anglii, jako młodzieniec odbył trwającą 2 lata podróż po południowej Europie i Bliskim Wschodzie. W 1815 zawarł nieudane małżeństwo z bogatą, lecz nie kochaną, Anną Izabellą Milbanke, które skończyło się rozwodem. Skandal, jaki wywołał rozwód oraz przypuszczenie romansu Byrona z przyrodnią siostrą Augustą Leigh, zmusił poetę do opuszczenia Anglii na zawsze. Na krótko zatrzymał się w Szwajcarii, potem we Włoszech, gdzie spotkał ostatnią wielką miłość życia - Teresę Guiccioli, nacjonalistkę włoską. Pod jej wpływem zaangażował się w sprawę wyzwolenia i zjednoczenia Italii. Na wieść o powstaniu Greków przeciw Turcji, przejęty ideą walki w imię wolności, poeta wyruszył do Grecji, gdzie wkrótce zmarł na febrę w Missolonghi. Śmierć Byrona była długo opłakiwana przez Greków, uznających w nim bohatera swej walki o niepodległość.

Już za życia stał się legendą. Był wzorem romantycznego poety a jego postawa znalazła wielu naśladowców. Wyżej ceniony na kontynencie niż we własnym kraju, Byron wpłynął na rozwój romantyzmu we Francji (A. de Musset, A. de Lamartine), Niemczech (J.W. Goethe) i w Polsce, gdzie do jego twórczości nawiązywali J. Słowacki i A. Mickiewicz, którzy nowatorstwo ideowe i literackie dostrzegali w bohaterach Byrona - nieprzeciętnych, osamotnionych, skłóconych ze światem, łamiących ostentacyjnie jego prawa, rozdartych wewnętrznie i tragicznych (szlachetni zbrodniarze). Losy bohaterów ukazywały indywidualizm romantyczny. Romantyków zachwycała ironiczna postawa poety, wyrażająca bunt i krytycyzm wobec świata.

Poematy dygresyjne:

·         Wędrówki Childe Harolda

·         Don Juan

powieści poetyckie:

·         Korsarz (1814)

·         Narzeczona z Abydos (1813)

·         Więzień Chillonu (1816), Mazeppa (1819)

·         Giaur (1813)

Dramaty:

·         Kain (1821) - bunt bohatera skierowany jest przeciwko niesprawiedliwemu Bogu

·         Manfred (1817)

·         Marino Faliero (1820)

·         Dwóch Foscarich (1821

·         wierszowane satyry polityczne:

·         Beppo (1818)

·         Wizja sądu (1822)

·         Wiek brązu (1823)

Manfred

POSTACIE:

·         Manfred

·         Strzelec

·         Opat z St Maurice

·         Manuel

·         Herman

·         Królowa Alpów

·         Ariman

·         Nemezis

·         Siostry Przeznaczenia

·         Siedem Duchów

Manfried, st.-g.-nm. man+fridu ,człowiek + pokój, schronienie'

STRESZCZENIE

Akt I

§  Galeria, północ: Przywołuje 7 duchów symbolizujących: ziemię, morze, światło, moce, wiatr, góry, planety. Prosi je o zapomnienie, te jednak nie mogą spełnić jego prośby, zapomnienie przyjdzie wraz ze śmiercią; Wiedza jest męką, im więcej człowiek wie tym bardziej zdaje sobie sprawę, że drzewo życia nie jest drzewem wiedzy- Faust

§  Góra Dziewica (Alpy): Manfred nie liczy na pomoc „z góry”, na skałach ogra ze śmiercią, chce zapomnienia; obserwuje go Strzelec, chce uratować nieszczęśnika, powstrzymuje go przed skokiem, zabiera do swojego domu

Akt II

§  Chata w Alpach: Manfred widzi krew w winie, mówi jednak że nikogo nie zabił oprócz w otwartej walce, chyba że w walce; Strzelec chce się modlić za Manfreda, ten jednak nie chce litości, odchodzi

§  Dolina w Alpach, wodospad: Manfred przywołuje zaklęciem Królową Alpów; mówi, że od zawsze miał niewiele wspólnego z ludźmi. Wyjawia, że przez niego umarła jego ukochana. Królowa ofiaruje mu pomoc w zamian za posłuszeństwo. Manfred odrzuca propozycję., nie będzie niewolnikiem. Mówi o ukochanej: czym jest teraz? Pokutuje za jego grzechy

§  Szczyt góry Dziewicy: Pojawiają się trzy Siostry Przeznaczenia, Nemezis, Ariman, który jest ich panem. Manfred nie chce uklęknąć przez Arimanem dopóki tamten też nie uklęknie. Manfred wzbudził litość Pierwszej siostry Przeznaczenia. Chce by Ariman przywołał ducha jego ukochanej- Astartę. Duch zjawia się, jest milczący, brak w niej dawnego blasku. Zjawa przepowiada mu na jutro śmierć. Nie odpowiada czy wybaczyła Manfredowi, ani czy jeszcze się kiedyś zobaczą. Manfred dziękuje duchom za pomoc

Akt III

§  Komnata w zamku Manfreda: Manfred zlecił przygotować wierzę służącemu Hermanowi, zjawia się opat z St. Maurice, dowiedział się, że Manfred ma kontakt ze złymi duchami; Manfred nie wypiera się, żaden śmiertelnik nie będzie jego pośrednikiem, Opat stara się przekonać go, że jeszcze nie jest za późno na odkupienie i pojednanie z Bogiem, Manfred czeka na śmierć. Opat odchodzi, wciąż chce jednak uratować nieszczęśnika

§  Inna komnata: Manfred żegna się ze Słończem.

§  Wzgórze niedaleko zamku: Herman wspomina ojca Manfreda, całkowite przeciwieństwo syna samotnika. Manuel chce opowiedzieć Hermanowi o wypadku w okolicach wieży w którym zginęła ukochana Manfreda, rozmowa zostaje przerwana przez opata idącego do Manfreda

§  Wieża: w komnacie znajduje się duch, opat chce walczyć, ale duch grozi mu, że Manfred jest jego poddanym. Manfred odpędza duchy wezwane przez pierwszego, gardzi nimi. Manfred umiera (konanie nie jest trudne), opat boi się myśleć gdzie teraz znajdzie się dusza Manfreda